Уақытты пайдаланып, бір күнге арналған теледидар бағдарламасын құрастырыңыз.

☺ Оқыңыз, қызық!

Қытай сағатының көрсеткіші

Қытай сағатында минут және секунд көрсеткіші болмайды. Олардың орнына тышқан, сиыр, жолбарыс, қоян, айдаһар, жылан, ат, қой, маймыл, әтеш, ит және доңыз сияқты 12 хайуанат атаулары қолданылады. Қытай сағаты біздің екі сағатымызға тең. Мысалы: тышқан уақыты сағат 11:00-де басталып, 12:59-да аяқталғанын көрсетеді.
Сағаттың адам өмірінде атқаратын рөлі туралы шағын шығарма жазыңыз.

2-тапсырма. Қазақша айтыңыз.
Без 28 минут десять, без пяти минут 13, 11 часов 40 минут, 16 часов, без 18 минут семь, половина четвертого.

- Который час?
- Без пяти шесть.
- Надо идти на работу.
- Ты когда идешь к врачу?
- В три часа. Который час?
- 3 минуты третьего.

* * *

- Скажите, пожалуйста, который час?
- Половина девятого.
- Половина девятого?! Я опоздала на урок! Завтра какое число?
- Завтра 25 октября. День Республики. Может встретимся около университета в 8 часов?
- Нет, лучше встретимся без пятнадцати 8 или в половине восьмого.
- Ладно, тогда встретимся без пятнадцати восемь.
3-тапсырма. Дұрыс сөйлем құрастырыңыз.
Алма, бару, сағат, 10, көрме.
Сабақ, бірінші, басталу сағат 8.30.
12, екінші, аяқталу, сабақ.
Үй, қайту, сендер, үш.
4, сағат, қазір.

☺ Сөйлеу үлгісі:
- Сабақ сағат нешеде басталады?
- Сабақ сағат 8.30 басталады.
- Айтыңызшы, уақыт қанша?
- Сағат 5-тен 15 минут кетті.
- Сабақ сағат нешеде аяқталады?
- Сабақ сағат 7-ге 10 минут қалғанда аяқталады.
- Сізбен қашан кездесеміз?
- Бүгін кешке кездесейік.
- Пойыз Алматыдан қашан келеді?
- Пойыз Алматыдан ертең таңертең тура сағат 8-де келеді.

4-тапсырма. Сөйлем құрастырыңыз.
  Ертең, бару, кейін, түстен, оқу залы, сағат үш.
  Біз, Металлурггер, саябағына, дүйсенбі, демалуға, барамыз.
  Сабақ, басталу, бірінші, 8.30.
  Үйге, қайтасыңдар ма, сендер, кешкі, 7-де, сағат.  
  Төрт, сағат, тура, қазір

Мәтінді мәнерлеп оқыңыз, мазмұнына байланысты сұрақ құрастырыңыз, толықтырыңыз.

Сағат

Мыңдаған жылдар бұрын адамдарға уақытты дәл білу онша қажет болмады. Олар күн шыға оянып, күн бата ұйықтаған, біртіндеп өмір күрделене бастағанда, сағаттың қажеттілігі туып, рөлі артты.
Уақытты санаудың ең алғашқы қарапайым құралы күн сағаты болған. Ол бұдан 3500 жыл бұрын пайда болған. Бірақ, бұлтты күні бұл сағат қолайсыз болды. Сондықтан адамдар су сағатын ойлап тапты. Су бір ыдыстан екінші ыдысқа тамшылап тұрады. Бірінші ыдыстың суы біртіндеп азайып уақыттың дәл мезгілін білдіреді. Құм сағаты да осылай жұмыс істейді. Механикалық сағаттар жөніндегі деректер VI ғасырдың аяғында -ақ белгілі болған. Ол туралы ғалымдар Византиялық қолжазбалардан тапты. Мұндай сағаттың бір ғана тілі болған.
Голландиялық ғалым Х.Гюйгенс 1657 жылы маятникті сағат ойлап тапты. Кварцты сағат 1929 жылдары пайда бола бастады. Уақытты бұдан да дәлірек көрсететін атомдық және молекулалық сағаттар ойлап шығарылды. Атомдық сағат  бір милллион жылда бір секундқа қателесуі мүмкін. Атомдық сағат 1948 жылы орнатылды.
ХХ ғасырдың 70-жылдары электронды сағат кеңінен тарады. Ең алғашқы сағаттар қалта сағат деп аталған, өйткені олар киімнің қалтасына салынатын болған. Қалта сағатының алтын не күміс шынжырының екінші басында сағатты бұрап отыратын кілті болған. Қазіргі кезде қалта сағаты сәннен шыға бстады. Кейінірек қол сағаты пайда болды. Ең алғашқы қол сағатын 1910 жылы Роллекс компаниясы жасап шығарды.
Сағаттың өмірде алатын орны ерекше: жүректің соғуы, теңіз суының көтерілуі мен қайтуы, күннің шығуы мен батуы, жыл мезгілінің алмасуы - бәрі белгілі бір уақытпен өлшеніп, анықталып отырады.

1-тапсырма.  Сурет бойынша бір-біріңізден уақытты сұрап. жауап беріңіз.